عربستان سعودی روزگاری از مؤثرترین کشورهای جهان عرب به شمار میرفت؛ تا جایی که در سال ۱۹۷۳ و در پی جنگ یوم کیپور، رهبری تحریم نفت علیه حامیان رژیم صهیونیستی را بر عهده گرفت که مهمترین شوک نفتی تاریخ را رقم زد. این کشور همچنین با استفاده از نفوذ قابل توجه خود در جهان عرب، در سال ۱۹۸۹ میزبان نشست گروههای لبنانی در شهر طائف بود و توافق تعیینکننده آن اجلاس، آینده سیاسی لبنان را شکل داد. موارد راهبری سعودی در غرب آسیا و جهان عرب لیست بلند بالایی را شامل میشود که پرداختن به آن در فرصت این نوشتار نیست. اما در سالهای اخیر بر اثر راهبردهای غلط و درک ناصحیح حاکمان این پادشاهی از دنیای جدید و توازن قدرت در دنیا، این کشور از جایگاه یک قطب تأثیرگذار مذهبی، سیاسی و اقتصادی به سطح یک کشور کوچک تنزل یافته است. نمونه این تخفیف نیز در بحران قطر دیده میشود که از ۱۳ شرط بنسلمان برای رفع محاصره همسایه کوچک و ثروتمند شرقی، هیچکدام اجرایی نشد؛ اما با گذر زمان سعودی مجبور به کوتاه آمدن شد و به نوعی اشتباه خود را پذیرفت تا روابط را از سر گیرد. در بحران یمن نیز این کشور با ائتلافی پر سر و صدا با حضور نزدیک به ۶۰ کشور، جنگ علیه انصارالله را آغاز کرد اما با سپری شدن بیش از ۸۰ ماه از آغاز حمله، مخالفان سعودی در یمن دست بالا را در معادلات دارند.
در همین حال، در چالش اخیر با لبنان نیز عربستان قصد داشت با همراهی جهان عرب تحریم دیپلماتیک همهجانبه علیه دولت میقاتی را کلید بزند تا شکستهای اخیر خود در مأرب را بپوشاند ولی حتی کشورهای مؤثر شورای همکاری خلیج فارس همچون عمان و قطر نیز با او همراه نشدند. در واقع، تصور بنسلمان این بود که بیشک آمریکا و فرانسه با تحریم دیپلماتیک لبنان همراهی خواهند کرد اما نه تنها این اتفاق رخ نداد بلکه ایالات متحده و کشورهای غربی بر ادامه کار میقاتی تأکید ورزیدند و جورج قرداحی، وزیر اطلاعرسانی لبنان که سخنانش علیه تجاوز سعودی، بهانه ریاض برای قطع روابط شد نیز هنوز استعفا نکرده و به عنوان یک قهرمان در لبنان و جهان عرب مطرح شده است. سفیر ریاض هم هنگامی که قصد داشت لبنان را ترک کند تنها از سوی سمیر جعجع مورد تکریم قرار گرفت که تنزل جایگاه این پادشاهی در عروس خاورمیانه را به وضوح نمایان میکند؛ در حالی که روزگاری نخستوزیر لبنان بدون هماهنگی با ریاض انتخاب نمیشد. در مجموع، برآیند تحولات نشان میدهد محمد بنسلمان با اشتباههای مکرر خود، عربستان را به یک قدرت کوچک که توان تعقیب منافع و تغییر واقعیات به سود خود حتی در مرزهایش را ندارد، تبدیل کرده است و احتمالا دیر نخواهد بود که این شکستهای متعدد داخلی و خارجی به طور جدی گریبانش را بگیرد.
۱۲ آبان ۱۴۰۰ - ۰۸:۵۸
کد خبر: 775476
نظر شما